تصویر روز ناسا: ابرهای صدفی اسرارآمیز بر فراز سوئد

ابرهای رنگارنگ و درخشانی که در تصویر روز ناسا می‌بینید، آسمان شمال سوئد را فراگرفته و این منظره اسرارآمیز به وجود آورده‌اند. این ابرها که با نام «ابرهای صدفی» (Mother-of-Pearl Clouds) یا «ناکرئوس» (Nacreous Clouds) شناخته می‌شود، پدیده‌ای نادرند.

در تصویر روز ناسا چه می‌بینیم؟

تصویری که مشاهده می‌کنید، ۱۲ ژانویه امسال (23 دی) ثبت شده است. در زمان ثبت این تصویر، خورشید درست زیر افق محلی قرار داشت. 

ابرهای صدفی نوعی ابرهای استراتوسفری قطبی هستند که در دماهای بسیار سرد (زیر منفی 78 درجه) در استراتوسفر پایین شکل می‌گیرند. معمولاً در استراتوسفر پایین ابر تشکیل نمی‌شود اما زمانی که دما به‌ اندازه کافی پایین باشد، این ابرهای عجیب شکل می‌گیرند و قبل از طلوع خورشید یا پس از غروب مشاهده‌ می‌شوند.

در این شرایط، کریستال‌های یخ در ارتفاعات حدود ۱۵ تا ۲۵ کیلومتری جو زمین تشکیل شده و نور خورشید را حتی زمانی که خورشید از دید پنهان است، پراش می‌دهند. این پراش نور رنگ‌های زنده و درخشانی ایجاد می‌کنند که جلوه صدفی‌شکل به این ابرها می‌بخشد.

جلوه خیره‌کننده این ابرها یادآور تصویری است که «ادوارد مونک» در تابلوی مشهور «جیغ» به تصویر کشیده است. برخی محققان معتقدند رنگ‌های سرخ و نارنجی دراماتیک آسمان در این نقاشی ممکن است الهام‌گرفته از مشاهده ابرهای ناکروئوس باشد.

ابرهای ناکرئوس در فرایندهای شیمیایی جو نیز نقش دارند. دسته‌ای از این ابرها که آب و اسید نیتریک فوق سرد دارند، ممکن است واکنش‌های شیمیایی مخربی را تقویت کنند که به تجزیه لایه ازون منجر می‌شود؛ به همین دلیل، بررسی این ابرها از نظر علمی اهمیت زیادی دارد.

این ابرها معمولاً زمستان در عرض‌های جغرافیایی بالا، به‌ویژه در مناطق قطبی، تشکیل می‌شوند اما در موارد نادری ممکن است در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر نیز مشاهده شوند.